De
natuur
De relatie tussen mens en natuur is een verhaal van diepe verbondenheid en evolutionaire synergie. In de loop van de geschiedenis hebben wij, mensen, ons lichaam en brein geoptimaliseerd voor het leven in natuurlijke omgevingen. Echter, in de huidige stedelijke realiteit, ver verwijderd van deze natuurlijke wereld, worden we overspoeld door een vloed van onnatuurlijke prikkels. Dit contrast kan ons vermogen om te ontspannen beïnvloeden en ons welzijn verminderen.
In mijn boek introduceer ik het concept van het ‘bio-cognitief filter’, een hypothetische verklaring die ik heb bedacht om te verhelderen waarom we ons meer op ons gemak voelen in natuurlijke omgevingen. Dit filter weerspiegelt onze aangeboren neiging om natuurlijke elementen te herkennen en waarderen, een onbewust proces dat onze voorkeur stuurt voor interactie met de natuurlijke wereld. Dit is logisch, gezien onze soort miljoenen jaren in de natuur heeft doorgebracht.
Dit filter is een krachtige tool, vergelijkbaar met de Gestaltprincipes, waarmee we sferen en omgevingen kunnen creëren die harmonieus aansluiten bij ons oeroude brein.
Enkele voorbeelden waaruit blijkt hoezeer onze oude genen die omgeving herkennen waarin we miljoenen jaren geleefd hebben.
Voorkeur voor leven
Zo’n 30 jaar geleden stuitte ik op het werk van David Ogilvy, een vermaarde Amerikaanse reclameman bekend om zijn uitgebreide onderzoek naar wat effectief is in reclame. Hij merkte op dat in reclame-uitingen mensen het eerst reageren op foto’s van andere mensen, gevolgd door dieren, dan planten, en uiteindelijk levenloze objecten. Destijds vond ik deze observatie interessant, maar ik begreep niet volledig de onderliggende redenen. Nu, met een beter begrip van evolutionaire psychologie, wordt het duidelijker. Ons brein is door miljoenen jaren evolutie geprogrammeerd om levende wezens te herkennen en erop te reageren. Daarentegen hebben levenloze voorwerpen, zoals een koffiezetapparaat, niet dezelfde onmiddellijke betekenis voor onze genetisch gevormde perceptie.
Angst voor...
Veel van de angsten die we ervaren zijn het resultaat van ervaringen en gebeurtenissen in ons leven, die een diepe en blijvende indruk op ons hebben achtergelaten. Deze angsten worden ‘aangeleerd’ genoemd, omdat ze zich vormen en ontwikkelen door onze interacties met de wereld om ons heen. Echter, fascinerend genoeg wijst recent onderzoek uit dat bepaalde angsten dieper in onze genetische code geworteld zijn. Het blijkt dat de menselijke soort een aangeboren angst voor slangen en spinnen heeft, een erfelijke vrees die generaties lang is doorgegeven. Deze oeroude angsten zijn diep verankerd in ons DNA.
Noise
Op het internet zijn talrijke bronnen te vinden die white noise, brown noise, en variaties zoals black noise en pink noise aanbieden. Deze geluiden staan bekend om hun potentieel rustgevende effecten en worden vaak aanbevolen voor gebruik in verschillende omgevingen, waaronder zelfs babykamers. Veel van deze noise-geluiden bevatten een constant geluidsspectrum dat sommige luisteraars als kalmerend ervaren.
Als je luistert zal je merken dat ze vergelijkbaar klinken met geluiden zoals het ruisen van de zee of het waaien van de wind. Geluiden waaraan we 99% van de evolutie bekend mee waren en mogelijk daarom ook als rustgevend ervaren worden.
Onze natuurlijke voorkeur voor de natuur en haar elementen komt onbewust tot uiting in vele facetten van ons leven. Deze neiging, verankerd in het bio-cognitief filter, speelt een cruciale rol in het creëren van rust, wat weer ten goede komt aan heldere communicatie en interactie. Door deze onbewuste connectie te herkennen en te waarderen, kunnen we onze omgevingen zodanig inrichten dat ze niet alleen aangenaam zijn, maar ook bevorderlijk voor rust en daarmee effectieve communicatie, zowel met klanten als werknemers.