De
Gestaltwetten
Ik weet wat jij mooi vindt. Dat komt doordat ik als ontwerper kennis heb van de Gestaltwetten, die een cruciale rol spelen in hoe jouw hersenen waarnemen en verwerken. Wat jij mooi vindt wordt deels bepaald door jouw eerdere ervaringen, maar ook in sterke mate door de manier waarop jouw brein informatie ordent volgens deze wetten. De Gestaltwetten belichten de natuurlijke neiging van ons brein om complexe beelden te vereenvoudigen, patronen te herkennen, elementen te groeperen en relaties te leggen, soms zelfs een compleetheid ervarend waar die objectief gezien niet is.
Deze wetten verklaren waarom we bepaalde structuren als één geheel zien en verwerken, ongeacht of het meerdere objecten zijn die op zichzelf niet op elkaar lijken. Dankzij deze efficiënte manier van waarnemen, bespaart ons brein veel energie door niet elk afzonderlijk element te hoeven analyseren. Ontwerpen die aansluiten bij de Gestaltprincipes bieden rust en duidelijkheid, en daarom heeft ons brein een natuurlijke voorkeur voor ontwerpen en afbeeldingen die deze principes volgen en wordt door jou als mooi ervaren.
Hieronder beschrijf ik de 8 meest voorkomende Gestaltwetten waar we gebruik van maken.
Wet van Figuur en Achtergrond
De neiging om visuele elementen te verdelen in ‘figuren’ (objecten waar we onze aandacht op richten) en ‘achtergronden’ (alles wat buiten de focus van onze aandacht ligt). Het gaat er om dat hoe makkelijker een object te onderscheiden is van de achtergrond hoe beter het is. Op het voorbeeld is duidelijk te zien hoezeer het beige blik, makkelijker te onderscheiden is van de blauwe achtergrond dan het blauwe blik ernaast.
Wet van Nabijheid
Elementen die dicht bij elkaar liggen worden als een groep beschouwd. Je ziet hier in één oogopslag twee groepen.
Wet van Gelijkheid
Elementen die op elkaar lijken worden als een groep beschouwd. Dat kunnen behalve objecten, ook patronen, vormen of kleuren zijn. In dit geval maken de kleuren duidelijk dat er twee groepen zijn.
Wet van Continuïteit
We zien objecten die langs een lijn liggen als een samenhangend geheel, zelfs als ze feitelijk los van elkaar zijn. Dit instinctief groeperen maakt het makkelijker voor ons om visuele informatie te verwerken.
Wet van Eenvoud
We proberen complexe vormen te versimpelen door ze op te breken in begrijpbare, herkenbare vormen. Dit weerspiegelt de menselijke neiging om visuele stimuli te organiseren op de meest eenvoudige en begrijpelijke manier.
Wet van Symmetrie
Symmetrische elementen worden sneller als een groep gezien dan asymmetrische elementen. Dit zou te verklaren kunnen zijn doordat het brein maar 1 zijde hoeft te zien om de andere zijde te begrijpen. Het is alsof je de ene zijde gedupliceerd hebt en aan de andere kant gespiegeld laat zien. Het brein hoeft niet beide zijdes meer te analyseren.
Wet van Gezamenlijk doel
Elementen die in dezelfde richting bewegen worden als een groep beschouwd. In dit geval wijst het logo van alle blikjes, op 1 na, dezelfde kant op. De blikjes met het logo dezelfde kant op zien we als 1 groep.
Wet van Gezamenlijke Regio
Elementen die binnen dezelfde begrensde regio vallen worden als een groep beschouwd.
Om je te laten zien hoezeer met kennis van de Gestaltwetten je kan voorspellen wat een persoon mooi vindt zie je hieronder 4 paar foto’s in een slide. Maak die foto die jij het mooiste vind zichtbaar en vergelijk daarna of die overeenkomt met mijn voorspelling.
In de wereld van design en fotografie is een diepgaand begrip van de Gestaltwetten niet zomaar een toegevoegde waarde – het is cruciaal. Voor retailers, marketeers, interieurontwerpers, grafisch vormgevers, en fotografen bieden deze principes de sleutel tot het creëren van harmonie en balans in hun werk. Door deze wetten toe te passen, kunt u ontwerpen creëren die niet alleen esthetisch aantrekkelijk zijn, maar die ook een gevoel van rust en duidelijkheid overbrengen. Dit is van onschatbare waarde, omdat een ontspannen kijker meer openstaat voor de boodschap die u wilt overbrengen.
In een omgeving waar rust heerst, landt uw boodschap niet alleen gemakkelijker, maar creëert u ook een comfortabele en aantrekkelijke ruimte voor uw klanten. Het is deze subtiele, maar krachtige invloed van de Gestaltwetten die een diepe impact heeft op hoe mensen interactie hebben met uw werk. Of het nu gaat om het aantrekken van klanten in een winkel, het boeien van een publiek met een afbeelding, of het creëren van een uitnodigende ruimte, de kennis van de Gestaltwetten stelt u in staat om bewust te ontwerpen met de menselijke perceptie in gedachten